TÁT BỂ ĐÔNG
Huệ Khải
Sách Luận Ngữ (12:24) của đạo Nho chép lời
một cao đồ của Đức Khổng là thầy Tăng Sâm, có bốn chữ tôi hay nhớ tới mỗi khi
gặp gỡ hay có thêm bạn mới nhờ cái duyên văn tự dun rủi, đó là: “Dĩ văn hội hữu” 以文會友 (Lấy văn chương
họp bạn).
Tôi kết
giao với ông Vũ Đình Đường quả y như lời Tăng Tử. Về tuổi, ông sinh trước tôi hơn
nửa giáp, và chúng tôi trở thành văn hữu thông qua nhịp cầu nối là tờ báo Công Giáo Và Dân Tộc mà tôi cộng tác đã gần một phần tư thế kỷ.
Những
năm qua, ông Vũ thỉnh thoảng gởi tặng vợ chồng tôi mấy món quà lưu niệm xinh
xắn, vài quản bút, dăm gói bánh kẹo thơm ngon, hay quyển sách dày dặn ông chăm
chút biên soạn. Tôi cảm nhận rõ trong đó gởi gắm tình cảm đằm thắm của ông và
của hiền nội ông, vì lúc nào lời đề tặng kèm theo cũng ghi đầy đủ hai phương
danh Vũ-Đỗ.
Gần cuối
năm 2023, ông ghé nhà tặng vợ chồng chúng tôi bộ sách hai tập, bìa cứng, nhan
đề: “Từ Mừng Kim Khánh Hôn
Nhân Đến Nửa Thế Kỷ Cầm Bút” (Nxb Đồng Nai). Nhan đề này như một tóm tắt toàn
bộ dày hơn 550 trang sách in mỹ miều.
Thật
vậy, ngoài lời giới thiệu (hay cảm nghĩ) ân cần của năm vị linh mục, bộ sách
gồm hai phần chính: (a) Những cột mốc (milestones)
suốt dặm dài năm mươi năm đời sống hôn nhân hạnh phúc, và (b) năm mươi năm viết
báo (với bảy mươi tám bài
viết đã đăng trong các loại báo, nay kết tập lại).
Thông
thường vào những dịp kỷ niệm kim khánh như thế
này, xưa nay cũng như ở nhiều nước, vẫn có tập quán (hay truyền thống) tổ chức bữa
tiệc chung vui, để thân bằng cùng họp mặt chúc mừng cho nhau. Tuy nhiên, hai
ông bà Vũ-Đỗ lại chọn làm sách, như “kỷ yếu kim khánh” của một đời người chắp cánh uyên ương thì âu cũng là
việc khá hy hữu.
Nhà Nho
đông phương từ xa xưa vốn có quan niệm là “nhập
thế tục bất khả vô văn tự” 入世俗不可無文字 (Sanh ra đời không thể không
có chữ nghĩa); thế nên thuở trước, bất kể giấy mực, bút viết là thứ trân bảo,
sắm sửa khá tốn nhiều tiền, nhưng đã là nhà Nho thì không thể không sáng tác, hầu
lưu lại con chữ cho đời (hay cho riêng gia tộc), và nhà Nho mặc nhiên xem đấy
là một cách lưu danh hậu thế vậy, là để “bất hủ” 不朽 (lasting forever; eternal) vậy.
Cây bút
Công Giáo Vinh Sơn Vũ Đình Đường nào có khác chi các nhà Nho xa xưa ấy. Giở
từng trang bộ sách, dò theo các trang dài mục lục, tôi nghĩ rằng để viết được
ngần ấy bài báo trong nửa thế kỷ, và để kết tập nên bộ “kỷ yếu kim khánh” dày dặn thế này, ông Vũ hiển nhiên đã và đang có
bên cạnh ông “một nửa hoàn hảo” để cùng nhau kết chặt “dải đồng”. Mà được như thế thì bể Đông tát cũng
cạn, phải không nhỉ?
Nhiêu Lộc, 29-12-2023
Huệ Khải
Tuần báo CGvDT số 2425 (tuần lễ từ 29-12 đến 04-01-2024)
