6. PHẢI HOÀN TOÀN CÁI DANH . . . / PTG XƯA VÀ NAY

PHẢI HOÀN TOÀN CÁI DANH TU NIỆM

Thánh thất Minh Đức (Phú Yên)

ngày 03-3 Bính Thân (Thứ Sáu 13-4-1956)

THI

Đạo lành hóa độ ^([1]) khách ^([2]) nguyên nhân ^([3])

Lễ, trí, thanh liêm ^([4]) ráng ráng mần ^([5])

Nhơn, nghĩa, ôn, lương, cung, kiệm ^([6]) đủ

Đức hòa ^([7]) Thượng Đế bố hồng ân.^([8])

Miễn lễ. An tọa.

Tệ Lão ^([9]) PHAN THANH GIẢN chào chư hiền. Chào chư chức sắc, chức việc, đạo tâm lưỡng phái.

Chư hiền ôi!

Đạo rộng khai trong hồi mạt kiếp

Pháp thị hiện ^([10]) giữa lúc đời suy

Cuối hạ nguơn Thượng Phụ mở Tam Kỳ

Đức vô lượng từ bi chứa chan cho sanh chúng.

Lòng Bồ Tát ^([11]) yêu thương của Thầy Trời diệu dụng ^([12])

Độ sanh linh khắp chủng loại tại quê nhà ^([13])

Đạo Tam Kỳ là đại ân xá lần ba

Truyền khắp cõi ta bà ^([14]) mà nước ta hưởng trước.

Chư đệ ôi! Dễ gì ta gặp được

Được gặp rồi, tiến bước, giữ gìn tu.

Giờ nầy Lão đến đây để thăm và nói qua đôi chuyện. Hiện giờ người tu hành cần trước phải tu tâm kiến tánh, trau dồi đức hạnh thuần lương, giữ được tâm lành ý thiện.

Các hiền nơi đây kể cũng khá đông, mà chỉ tưởng tu là lập công cho nhiều, nói đạo cho giỏi, xiển luận ^([15]) cho hay, độ người ^([16]) cho khá mà thôi, chớ chưa chú trọng tới điểm tu là sửa.^([17])

Đạo hữu từ nay phải chuyên lo học tập, lập đức từ bi, lòng bác ái, chuyên luyện công phu để mà hoàn toàn ^([18]) cái danh tu niệm.

Ban Cai Quản hãy cố gắng xây đắp một thánh thể yêu thương, một tâm hồn Thượng Đế, giúp tín đồ giới giữ quy gìn,^([19]) và phải xây dựng cho mọi người được một đức tin rắn rỏi, một đạo hạnh hoàn toàn để kịp thời mà đạt phẩm Thần Tiên.

Các hiền có hiểu chữ thánh thất nghĩa là chi không? Thánh thất là một chỗ ngự trụ to lớn của các bậc thiêng liêng và cũng là một nơi học hỏi của tín đồ tất cả. Nó là một nơi của tín đồ giao cảm ^([20]) cùng Thần Tiên mà cũng là nơi Thần Tiên dạy đạo cho tín đồ.

(…)

Thôi, Tệ Lão chào chư hiền. Lão lui.

SUY NIỆM 3

3.1. Đức Chơn Thánh Phan Thanh Giản giáng cơ dạy bài này tại thánh thất Minh Đức ngày 03-3 Bính Thân (Thứ Sáu 13-4-1956), lúc ấy nhà thánh còn rất đơn sơ, chưa đủ ba đài (xem ảnh, tr. 79).

Ban sơ, thánh thất tên là Phước Lâm, hình thành trong khoảng nửa sau thập niên 1930, từ tâm huyết của một vài người dân Phú Yên đi vào Tây Ninh xin nhập môn (trong đó có tiền bối Võ Hóa, sau được Tòa Thánh Cao Đài Tây Ninh phong làm Chánh Trị Sự rồi về quê gầy dựng họ đạo, lập thánh thất).

Hiện nay thánh thất Minh Đức (có đủ ba đài, khánh thành năm 2013) tọa lạc tại thôn Phước Lâm, xã Hòa Hiệp Bắc, huyện Đông Hòa,^([21]) tỉnh Phú Yên. Mặc dù thánh thất Minh Đức thuộc Hội Thánh Truyền Giáo Cao Đài, nhưng có lẽ do cái “duyên” với Tây Ninh trong buổi sơ khai, nên khi thánh thất được cất mới, họ đạo Minh Đức đã lấy mẫu của Hội Thánh Cao Đài Tây Ninh, thay vì theo mẫu của Hội Thánh Truyền Giáo Cao Đài (xem ảnh).

3.2. Trong bài tứ tuyệt mở đầu, Đức Phan Chơn Thánh nêu ra điều kiện để người môn đệ Cao Đài được thọ nhận hồng ân của Đức Chí Tôn ban bố. Điều kiện đó là những đức tánh mà người tu phải chú ý trau dồi, gồm có: lễ, trí, thanh liêm, nhơn, nghĩa, ôn, lương, cung, kiệm, hòa. Những đức tánh này, bình sinh ngài Phan Thanh Giản đã có đủ (xem lại Đức độ ngài Phan Thanh Giản, tr. 21-38).

Vừa mở đầu bài thánh giáo, tại sao Đức Thánh Phan lại sớm nêu ra mười đức tánh như thế? Tại sao là mười mà không là con số khác?

Mười (thập 十) có nghĩa là hoàn toàn, trọn vẹn (perfect). Do ý nghĩa này, người ta nói thập toàn 十全 (hoàn hảo, trọn vẹn; perfect, complete), thập thành 十成 (đủ đầy; complete). Người Việt nói mười phân vẹn mười cũng theo nghĩa ấy. Khi tả chị em Thúy Kiều, Thúy Vân, Nguyễn Du hạ bút viết: Mỗi người một vẻ mười phân vẹn mười.

Bởi mười (thập) có ý nghĩa hay như vậy, cho nên Ơn Trên thường đặt để mười đề mục cho người tu noi theo đó mà rèn luyện. Tạm kể ba ví dụ:

- Đức Ngô Minh Chiêu dạy môn sanh Chiếu Minh Thập Thanh Điều (trích): MỘT khuyên giảm khẩu bớ con / HAI khuyên chánh kỷ cho tròn hóa nhơn / (...) MƯỜI khuyên lập nết ôn hòa độ dân.

- Tại thánh thất Minh Trung (Phú Yên), ngày 02-12 Mậu Tuất (Thứ Bảy 10-01-1959), Đức Ngô Đại Tiên dạy Mười Khuyên (trích): MỘT là tu cho người trông cậy / HAI là làm đời thấy kỉnh tin / (...) CHÍN phải lo tu thành tâm pháp / MƯỜI khuyên nhau đóng góp tình thương (...).

- Tại Trung Hưng Bửu Tòa (Đà Nẵng), ngày 15-7 Canh Tý (Thứ Hai 05-9-1960), Đức Bảo Thọ Thánh Nương dạy Mười Điều Ghi Nhớ (trích): MỘT nghe ta thanh thanh tịnh tịnh (...) / HAI nghe ta hết lòng hoài bão (...) / BA nghe ta Đông Tây lập chí (...).

Trở lại với lời Đức Phan Thanh Giản dạy, mười đức tánh ngài nêu ra trong bài tứ tuyệt là đề mục để người môn đệ Cao Đài dụng công trau dồi, sửa chữa bản thân cho trở nên hoàn toàn, hoàn hảo. Điều này được ngài nhắc lại rõ ràng trong phần tản văn:

Các hiền nơi đây kể cũng khá đông, mà chỉ tưởng tu là lập công cho nhiều, nói đạo cho giỏi, xiển luận cho hay, độ người cho khá mà thôi, chớ chưa chú trọng tới điểm tu là sửa.

Đạo hữu từ nay phải chuyên lo học tập, lập đức từ bi, lòng bác ái, chuyên luyện công phu để mà hoàn toàn cái danh tu niệm.

3.3. Đức Phan Chơn Thánh dạy: “Đạo hữu từ nay phải chuyên lo học tập, lập đức từ bi, lòng bác ái (...).” Lời dạy này nhắc chúng ta nhớ tới lời Đức Quan Âm Bồ Tát dạy tại thánh thất Nam Thành (quận 1, Sài Gòn), ngày 14-10 Canh Tuất (Thứ Năm 12-11-1970):

Chư hiền đệ muội! Ai cũng thường cầu nguyện Thiêng Liêng Trời Phật phò hộ cho mình, cho gia đình được an bình hạnh phúc, nhưng có bao giờ cầu nguyện cho mình đủ dạ từ bi để sẻ chia, để thông cảm, xử sự với tha nhân như Đức Chí Tôn đối với chư hiền đệ muội không?

3.4. Đức Phan Chơn Thánh dạy môn đệ Cao Đài phải tu tập sao cho hoàn toàn cái danh tu niệm. Tức là cái danh (tên gọi) người tu phải đúng với phẩm chất (đạo hạnh) người tu.

Chúng ta đều hiểu rằng một người bước chân vào cửa đạo dẫu lâu năm chăng nữa vẫn chưa dễ dàng gột bỏ được hết tánh phàm tục của mình; thậm chí, có người đã thâm niên khoác áo đạo, mang danh người tu, thế mà tánh hạnh lắm khi còn kém cỏi hơn cả những người đời chưa tu.

Bởi vậy, khi “độ” được một người mới bước vào cửa thánh thất, những đạo hữu tinh tế, nhiều kinh nghiệm thường phải dặn dò bạn mình: Đạo huynh (đạo tỷ) nhớ là vô đây mình tu với Ơn Trên chớ không phải tu với mấy đạo hữu trong này; nếu họ có đối xử “kỳ cục” với mình thì đừng chấp mà bỏ thánh thất rồi ở nhà luôn nhé.

3.5. Đang dạy tín hữu phải siêng chăm tu học, rèn luyện sao cho hoàn toàn cái danh tu niệm, thì qua hai đoạn ở phần cuối tản văn, Đức Phan Chơn Thánh chuyển ý, dạy về thánh thể, thánh thất:

- Ban Cai Quản hãy cố gắng xây đắp một thánh thể yêu thương (...).

- Các hiền có hiểu chữ thánh thất nghĩa là chi không? Thánh thất là một chỗ ngự trụ to lớn của các bậc thiêng liêng và cũng là một nơi học hỏi của tín đồ tất cả. Nó là một nơi của tín đồ giao cảm cùng Thần Tiên mà cũng là nơi Thần Tiên dạy đạo cho tín đồ.

Thật ra, phẩm chất (đạo hạnh) người tu (gồm cả bậc hướng đạo và các tín hữu) có liên quan mật thiết tới thánh thất (cũng là thánh thể của Đức Chí Tôn). Đức Giáo Tông Đại Đạo Lý Thái Bạch dạy rằng thánh thất là hình thể Đạo và là thánh thể của Đức Chí Tôn; và ngài khuyên: Đừng để cho một tâm hồn nào phải thương xót trước một thánh thể của Chí Tôn.^([22])

Nghĩa lý sâu xa của lời Đức Giáo Tông như dẫn trên đã được trình bày trong quyển Ý Thức Hệ Cao Đài nên nơi đây không nhắc lại nữa, mà chỉ gợi ý tham khảo thêm, để từ đó chúng ta lãnh hội vì sao Đức Phan Chơn Thánh đang dạy môn đệ Cao Đài phải hoàn toàn cái danh tu niệm thì lại chuyển sang ý nghĩa chơn chánh của thánh thất, khi ngài nói tới nỗ lực xây đắp một thánh thể yêu thương.

Phú Nhuận, 06-10-2018

Huệ Khải

---

^([1]) hóa độ 化度: Đưa người vào đường tu hành.

^([2]) khách 客: Thế gian là quán trọ. Mỗi người sống ở thế gian chỉ là khách trọ ghé qua trong một thời gian. Quê nhà mỗi người là cõi trời, và phải biết tu để trở về quê cũ.

^([3]) nguyên nhân 原人: Những linh căn 靈根 nguồn gốc từ cõi trời, xưa kia nhận lãnh sứ mạng xuống thế gian độ đời; khác với hóa nhân 化人 là những ai từ kim thạch, thảo mộc, cầm thú tiến hóa lên làm người.

^([4]) lễ 禮: Những quy ước đạo đức đã thành chuẩn mực trong xã hội (propriety). trí 智: Sáng suốt, hiểu biết (wisdom). thanh liêm 清廉: Trong sạch, không tham ô (uncorruption).

^([5]) ráng ráng mần: Cố gắng làm.

^([6]) nhơn (nhân) 仁: Có lòng thương người thương vật (benevolent). nghĩa 義: Đúng theo lẽ phải, quy ước đạo đức của xã hội (righteous). ôn 溫: Dịu dàng (tender). lương 良: Tốt lành (good). cung 恭: Kính trọng người khác (respecting). kiệm 儉: Không phung phí (thrifty).

^([7]) hòa 和: Không xung đột, không tranh giành.

^([8]) bố: Ban bố. hồng ân 洪恩: Ơn huệ to tát.

^([9]) Tệ Lão 弊老: (Lời nói khiêm tốn) lão già kém cỏi, còn thiếu sót.

^([10]) thị hiện 示現: Hiện rõ ra cho mọi người thấy (appearing).

^([11]) lòng Bồ Tát (Bồ Tát chi tâm 菩薩之心 the Bodhisattva’s love): Bồ Tát là Đấng đại từ đại bi, tuy tu đắc quả Phật nhưng không vào cõi Niết Bàn mà phát đại nguyện ở cận kề, gần gũi chúng sanh đau khổ đang trầm luân trong trần thế, trong địa ngục, để tùy duyên (tùy hoàn cảnh, cơ hội) dìu dắt họ tu hành. Lòng Bồ Tát ở đây là lòng Thầy (Cao Đài Tiên Ông). Đức Thượng Đế là Thầy Trời, trong Kỳ Ba Phổ Độ xuống thế gian xưng là Cao Đài Tiên Ông Đại Bồ Tát Ma Ha Tát. Mỗi khi niệm hồng danh này, sáu chữ Đại Bồ Tát Ma Ha Tát (Mahabodhisattva Mahasattva) nhắc chúng ta nhớ đến đại nguyện của Thầy khi xuống trần mở đạo:

“Nên hội Tam Giáo Công Đồng, Thầy lập tờ đoan thệ, đem Đạo mầu phổ hóa độ tất cả đám quần sanh.

Nếu các con chẳng chịu tu hành, không bỏ dữ làm lành, Đạo không thành Thầy nguyện không trở về ngôi vị cũ.” (Đại Thừa Chơn Giáo)

^([12]) diệu dụng 妙用: Công dụng rất kỳ diệu (wonderful usefulness). Chỗ diệu dụng của lòng Thầy từ bi là có đủ mọi cách nhiệm mầu để cảm hóa con cái chịu bước vào đường tu, như hai câu thánh thi thuở khai đạo: Cao Đài ứng hóa theo lòng chúng sanh / Đố ai có biết cái danh Cao Đài.

^([13]) quê nhà: Nước Việt Nam.

^([14]) cõi ta bà: Thế gian, thế giới.

^([15]) xiển luận 闡論: Khai triển (mở rộng) và bàn bạc.

^([16]) độ người: Tiến dẫn người vào đạo, theo lời dạy của Thầy ngày 20-7 Bính Dần (Thứ Sáu 27-8-1926): “(…) buộc mỗi đứa phải độ ít nữa là mười hai người.” (Thánh Ngôn Hiệp Tuyển)

^([17]) tu 修: Sửa chữa (fixing, mending, rectifying, repairing), đồng nghĩa với tu bổ 修補, tu lý 修理.

^([18]) hoàn toàn: Trọn vẹn.

^([19]) giới giữ quy gìn: Gìn giữ Ngũ Giới Cấm và Tứ Đại Điều Quy (trong Tân Luật, phần Đạo Pháp, Chương IV, Chương V).

^([20]) giao cảm 交感: Lòng thành của người thấu đến Ơn Trên (cảm) và Ơn Trên thể theo đó đáp lại (ứng); bởi vậy, giữa cõi người và cõi trời có tiếp xúc (giao) với nhau.

^([21]) Huyện Đông Hòa được thành lập ngày 15-6-2005.

^([22]) Huệ Khải, Ý Thức Hệ Cao Đài / The Caodai Ideology (Hà Nội: Nxb Hồng Đức, 2017, tr. 25, 42.

► Quý đạo hữu gần xa muốn nhận các kinh sách do Chương Trình Chung Tay Ấn Tống Kinh Sách Đại Đạo xuất bản, được gởi biếu qua bưu điện, xin vui lòng gởi e-mail về: daidaovanuyen@gmail.com
Và xin quý đạo hữu hoan hỷ trả giúp cước phí cho bưu điện ngay khi nhận được sách biếu.

Ban Ấn Tống trân trọng cảm ơn quý đạo hữu.