123/2l. NHÀ CHUNG / SƠ KHẢO THUẬT NGỮ ĐẠO CHÚA TRONG ĐẠO CAO ĐÀI

SƠ KHẢO MỘT SỐ THUẬT NGỮ ĐẠO CHÚA

TRONG ĐẠO CAO ĐÀI: NHÀ CHUNG

  

18. NHÀ CHUNG - common house (公共居室: công cộng cư thất)

A. J.M.J. 1877 (tr. 137, mục từ chung) giải thích nhà chung là: Communauté.

Petrus Ký 1884 (tr. 411) giải thích communauté là: Nhà chung.

Paulus Của 1895 (tr. 165b, mục từ chung) giải thích nhà chung là: Tiếng hiểu riêng về nhà hội giảng đạo Thiên Chúa.

TĐCG 2016 (tr. 633, mục từ nhà chung) dịch nhà chung là 神父修士居所 (thần phụ tu sĩ cư sở), và giải thích: Nhà chung là từ cổ để gọi cơ sở giáo phận bao gồm tòa giám mục, các văn phòng và các cơ sở vật chất.

TĐCG 2016 cho thêm nghĩa thứ hai như sau:

Nhà chung cũng có nghĩa là ngôi nhà của mọi thành phần trong giáo phận, là nơi tổ chức những hoạt động, sinh hoạt cho cộng đoàn dân Chúa trong giáo phận.

B. Nghĩa thứ hai vừa dẫn trên phù hợp với cách dùng trong thánh giáo Cao Đài.

B.1. Vào năm 1926 thuật ngữ nhà chung được dùng lần đầu tiên trong thánh giáo Cao Đài và liên quan tới lịch sử mở đạo Cao Đài tại Tây Ninh. Sự kiện như sau:

Hòa Thượng Như Nhãn tức Thích Từ Phong, thế danh Nguyễn Văn Tường (1864-1939), cho cất tại Gò Kén một ngôi chùa tên là Thiền Lâm Tự 禪林寺, theo giấy phép ngày Thứ Tư 15-7-1925 của chủ tỉnh Tây Ninh.^([1]) Chùa Thiền Lâm hiện nay ở số 5/11, quốc lộ 22B, ấp Long Trung, xã Long Thành Trung, huyện Hòa Thành, tỉnh Tây Ninh.

Khi cất chùa Thiền Lâm, Hòa Thượng Như Nhãn được ông Nguyễn Ngọc Thơ (1873-1950) và bà Lâm Ngọc Thanh (1874-1937) là hai vị đại thí chủ, tài trợ rất nhiều. Do đó, có thể nói ông Thơ và bà Thanh đã có ảnh hưởng đáng kể đối với Hòa Thượng. Sau khi nhập môn Cao Đài, hai vị Thơ và Thanh giới thiệu nền đạo mới với Hòa Thượng, và mời Hòa Thượng hầu đàn.

Ngày 16-7 Bính Dần (Thứ Hai 23-8-1926), trong một đàn cơ (có lẽ lập tại Thiền Lâm Tự), Đức Thích Ca Mâu Ni Phật tá danh Cao Đài Tiên Ông Đại Bồ Tát Ma Ha Tát dạy Hòa Thượng Như Nhãn:

Nơi đây là thánh địa, Ta lập thánh thất. Hiền đồ có lòng giúp Ta chăng? ^([2])

Cuối tháng 8-1926, Hòa Thượng Như Nhãn bằng lòng cho các tiền khai đạo Cao Đài mượn chùa Thiền Lâm (kiến tạo chưa hoàn chỉnh) để làm thánh thất Thiền Lâm, cũng gọi thánh thất Gò Kén.^([3]) Ông bà Thơ, Thanh và tín đồ Cao Đài đã dốc tâm sức, tiền của vào nơi này để ráo riết làm xong các hạng mục công trình cho kịp tổ chức đại lễ ra mắt đạo Cao Đài (inauguration) vào ngày 15-10 Bính Dần (Thứ Sáu 19-11-1926).^([4])

Nhắc tới thánh thất Thiền Lâm, ngày 12-8 Bính Dần (Thứ Bảy 18-9-1926), Đức Ngọc Hoàng Thượng Ðế dạy:

Các con, Thầy đã lập thành thánh thất; nơi ấy là nhà chung của các con. Biết à.^([5])

B.2. Tại Tỉnh Đạo Quảng Nam, ngày 27-01 Bính Thân (Thứ Sáu 09-3-1956), Đức Cái Thiên Cổ Phật (Quan Thánh Đế Quân) dạy:

Thánh thất là nhà chung, là cơ sở của nhơn sanh mà cũng là Bát Quái Đài tại đó. (TTTH 2017, tr. 334b)

B.3. Tại thánh thất Minh An, ngày 04-4 Mậu Tuất (Thứ Năm 22-5-1958), Đức Ngọc Hoàng Thượng Đế dạy:

Lo cùng nhau xây đắp nhà chung là ngôi thánh thất, xây nên họ đạo mạnh lành, gây tình huyết thống thiêng liêng để tương trợ ưu tư trên tình đồng đạo mà xây cảnh đại đồng. (TTTH 2017, tr. 536b)

B.4. Tại thánh thất Trung Nguyên, ngày 01-8 Mậu Tuất (Thứ Bảy 13-9-1958), Đức Cao Đài Thượng Đế dạy:

- Nơi đây con cùng nhau cố gắng

Dốc tình lo tạo đặng thánh đường

Một là ý chí phô trương

Hai là chiêm ngưỡng hội trường nhà chung.^([6])

(TTTH 2017, tr. 589b)

- Các con nơi này đã được dựng lên ngôi thờ ^([7]) bằng công phu, công quả để làm nơi chiêm ngưỡng, là chỗ nhà chung. (TTTH 2017, tr. 590a)

- Các con đã xây nên thánh thất, làm nhà chung cho một họ.^([8]) Nhà chung là nơi mình ký thân ^([9]) sớm đi tối về, hết còn phải biết, hư nên cùng chịu. (TTTH 2017, tr. 590a)

B.5. Tại Huờn Cung Đàn, khuya Thứ Bảy 24-12-1960 (đêm kỷ niệm Chúa Giáng Sinh), Đức Gia Tô Giáo Chủ giáng đàn tại Tam Giáo Điện Minh Tân (quận Tư, Sài Gòn) và gọi nơi ấy là nhà chung qua khổ thánh thi sau đây:

Riêng nơi cửa nhà chung Đại Đạo

Ta giáng đàn chỉ bảo dưới trên

Dạy vun âm đức xây nền

Hiệp nhau huynh đệ dưới trên một lòng.

B.6. Nhà chung hiểu theo nghĩa hẹp là thánh thất của một họ đạo; hiểu theo nghĩa rộng là Tòa Thánh. Với ý nghĩa này, tại Huờn Cung Đàn, ngày 08-01 Tân Sửu (Thứ Tư 22-02-1961), Đức Ngọc Hoàng Thượng Đế dạy con cái quy nguyên (trở về nguồn) để thống nhứt đạo Cao Đài và tái lập một Hội Thánh duy nhứt với một nhà chung (Tòa Thánh) thống nhứt:

Quy nguyên thống nhứt nhà chung

Réo kêu con trẻ hiệp cùng nên danh.

B.7. Cùng một ý nghĩa như vừa nói trên, tại Huờn Cung Đàn, khuya mùng 8 rạng mùng 9 tháng Giêng Nhâm Dần (Thứ Hai 12-02-1962), Đức Ngọc Hoàng Thượng Đế dạy:

Ba mấy thu ^([10]) tuổi tên Đại Đạo

Đã ban truyền xây tạo nhà chung.

B.8. Nhà chung hiểu theo nghĩa tột cùng là Đại Đạo, vì đây là nguồn cội (khởi điểm) và cũng là đích điểm của mọi tôn giáo: Các tôn giáo đều từ Đại Đạo phát xuất và rồi sẽ quay trở về Đại Đạo. (Thượng Đế là Đại Đạo được hữu ngã hóa.)

Với nghĩa này, tại Thánh Bộ Từ Bi Thông Thiên Học,^([11]) ngày 01-4 Đinh Mùi (Thứ Ba 09-5-1967), Đức Quan Âm Bồ Tát giáng cơ dạy các vị hội viên Hội Thông Thiên Học (the Theosophical Society) như sau:

Muôn nẻo ngàn đường trong cửa đạo

Rốt rồi cũng đến một nhà chung.

---

^([1]) Huệ Nhẫn, Lịch Sử Đạo Cao Đài. Quyển I. Hà Nội: Nxb Tôn Giáo, 2005, tr. 439, chú thích 271.

^([2]) https://www.daotam.info/booksv/tnstI.htm. Bài 24.

^([3]) Ngày 20-02 Đinh Mão (Thứ Tư 23-3-1927) chùa Thiền Lâm được trả lại cho Hòa Thượng Như Nhãn.

^([4]) Huệ Khải, Lược Sử Đạo Cao Đài: Khai Minh Đại Đạo 1926 / A Concise Caodai History: the 1926 Inauguration. Hà Nội: Nxb Tôn Giáo, 2015, tr. 20-21, 43.

^([5]) Tòa Thánh Tây Ninh, Thánh Ngôn Hiệp Tuyển. Bổn Thứ Nhứt. Sài Gòn: Imprimerie Tam Thanh, 1928, tr. 38.

^([6]) hội trường nhà chung: hội trường của thánh thất.

^([7]) ngôi thờ (temple): Thánh thất (holy house).

^([8]) một họ: Một họ đạo, do vị đầu họ cai quản. Tân Luật (Đạo Pháp, Chương III, Điều Thứ Mười Sáu) quy định: Nơi nào có đông tín đồ được chừng năm trăm người sấp lên, thì được lập riêng một họ đặt riêng một thánh thất, có một chức sắc làm đầu cai trị.

^([9]) ký thân 寄身: Gởi thân vào thánh thất (nhà chung) để tu học.

^([10]) Tính từ năm 1926 thì đã được ba mươi sáu năm.

^([11]) Tại số 466 đường Võ Di Nguy nối dài, xã Phú Nhuận, tỉnh Gia Định. Sau năm 1975 chánh quyền quản lý cơ sở này. Đường Võ Di Nguy hiện nay là đường Nguyễn Kiệm, quận Phú Nhuận.

HUỆ KHẢI

► Quý đạo hữu gần xa muốn nhận các kinh sách do Chương Trình Chung Tay Ấn Tống Kinh Sách Đại Đạo xuất bản, được gởi biếu qua bưu điện, xin vui lòng gởi e-mail về: daidaovanuyen@gmail.com
Và xin quý đạo hữu hoan hỷ trả giúp cước phí cho bưu điện ngay khi nhận được sách biếu.

Ban Ấn Tống trân trọng cảm ơn quý đạo hữu.