2. GIẢI NGHĨA BÀI
KHAI KINH
Biển trần khổ vơi vơi trời nước: Sự khổ ở đời quá lớn, vô cùng
tận.
Ánh thái dương giọi trước phương Đông: Ánh mặt trời buổi bình minh (ám chỉ đạo
pháp chơn chánh ra đời để cứu vớt chúng sanh thoát khỏi biển khổ cuộc đời).
Trong Tam Giáo có lời khuyên dạy / Gốc bởi
lòng làm phải làm lành / Trung dung Khổng Thánh chỉ rành / Từ bi Phật dặn lòng
thành lòng nhơn / Phép Tiên Đạo tu chơn dưỡng
tánh: Nho dạy trung dung, Phật dạy từ bi, Lão dạy tu chơn dưỡng tánh, cả
ba đạo đều không ngoài nền tảng căn bản là người tu phải lương thiện (làm phải làm lành).
Một
cội sanh ba nhánh in nhau / Làm
người rõ thấu lý sâu / Sửa lòng
trong sạch tụng cầu thánh kinh: Hình thức ba tôn giáo (Nho, Lão, Phật) tuy
khác nhau nhưng cốt tủy chỉ là một mối của Đạo, ví như ba nhánh nảy sanh từ một
gốc. Hiểu rõ lý lẽ sâu xa này rồi thì hãy bỏ óc phân biệt tôn giáo, kỳ thị tín
ngưỡng, và hãy giữ lòng ngay thẳng, trong sạch để tụng kinh, cầu nguyện.
TỔNG
LUẬN VỀ BÀI KHAI KINH
Kinh cúng tứ thời là kinh của cả Tam
Giáo, xưng tán Tam Giáo. Ai không biết kính trọng Tam Giáo như nhau thì không
thể tụng kinh cúng tứ thời; thế nên Bài
Khai Kinh dạy rõ lẽ Tam Giáo đồng nguyên. Hơn nữa, người nào biết trọng Tam
Giáo, không hủy báng Tam Giáo, nhưng tụng kinh cúng tứ thời mà không lãnh hội
được lẽ Tam Giáo đồng nguyên thì chẳng khác gì vô tình đã xa lìa Tam Giáo.
Khi mới mở đạo Cao Đài tại Việt Nam
(1926), tùy theo trình độ nhơn sanh, Đức Chí Tôn và các Đấng thiêng liêng chỉ
mới nhắc tới Tam Giáo (Nho Giáo, Lão
Giáo, Thích Giáo) phát xuất ở Á Đông. Đến giữa thập niên 1960, dân trí phát
triển hơn, trình độ đạo học cao hơn; bấy giờ, qua bộ phận thông công của Cơ
Quan Phổ Thông Giáo Lý Cao Đài Giáo Việt Nam (quận 1, Sài Gòn), Đức Chí Tôn và
các Đấng thiêng liêng mới mở rộng Tam Giáo thành Tam Giáo Đạo (gồm Thánh Đạo,
Tiên Đạo, và Phật Đạo) để gộp
luôn các tôn giáo đã hình thành bên ngoài Á Đông. Chẳng hạn, đạo Chúa phát xuất
ở Do Thái được gộp với Tam Giáo để thành Tứ Giáo, và ba đạo Thiên Chúa, Tin
Lành, Islam là ba nhánh của Thánh Đạo. Lại thấy, Bà La Môn Giáo (ở Ấn Độ),
Thích Ca Giáo (ở Ấn Độ), và Pythagore Giáo (ở Hy Lạp) được kể là ba nhánh của
Phật Đạo.([1]) Như
thế, Tam Giáo đồng nguyên (cùng nguồn
gốc) được mở rộng thành vạn giáo nhứt lý (tất cả các tôn giáo đều cùng một lý lẽ).
Sau đó, Đức Đông Phương Chưởng Quản xác định hai chiều tán-tụ (oát triền) của mọi hệ thống giáo lý cổ
kim trên hoàn vũ:
– “Từ nguồn gốc Đại Đạo phát sanh Tam
Giáo Đạo” (là
chiều tán phân trong Nhất và Nhị Kỳ Phổ Độ), và
– “từ Tam Giáo Đạo trở về nguồn gốc Đại
Đạo” (là
chiều quy nguyên phản bổn trong Tam Kỳ Phổ Độ).([2])
*
