ĐỨC
VẠN HẠNH THIỀN SƯ GIẢNG NHIÊN ĐĂNG CỔ PHẬT LÀ GÌ
Minh
Lý Thánh Hội, Tuất thời, 22-9 Kỷ Dậu (Thứ Bảy 01-11-1969)
THI
Đèn
huệ ([1]) soi đường giữa tiết đông
Gióng chuông cảnh tỉnh giống
Tiên Rồng
Đừng e tiếng gọi trong sa mạc
Vẫn có âm vang chốn bụi hồng.([2])
VẠN HẠNH THIỀN SƯ
Bần Tăng chào mừng chư Thiên mạng. Mừng chư đạo hữu
đạo tràng.
Hôm nay Bần Tăng giáng đàn để tiếp tục phần vụ còn
dang dở. Bần Tăng thỉnh chư liệt vị, chư đạo hữu đồng an tọa để giúp Bần Tăng
hành tròn bổn phận.([3])
(...)
Chư đạo hữu ôi! Nhiên
Đăng Cổ Phật là gì ([4]) mà từ xưa đến nay đã có nhiều vị đạo hữu
từng niệm danh hiệu, đã niệm, đang niệm và sẽ niệm, nhưng có mấy ai hiểu nguồn
gốc lịch sử danh từ Nhiên Đăng Cổ Phật.([5])
Thế gian lịch sử loài người phần đông đã hiểu tông
tích lịch sử các Đấng cứu thế hoặc các bực giáo chủ như Thái Thượng Đạo Tổ, Lão
Tử, Khổng Phu Tử, Quan Âm Bồ Tát, Bổn Sư Thích Ca Mâu Ni Phật, và Gia Tô Giáo
Chủ Jesus Christ, v.v… Người ta chỉ biết rằng Nhiên Đăng Cổ Phật là một vị Phật
rất xa xưa, không biết có tự bao giờ, có thể là có trước khi tạo thiên lập địa
không chừng. Chỉ hiểu ngần ấy để kỉnh thành vái niệm là đủ rồi.
Hôm nay Bần Tăng muốn đem vấn đề này đặt ra đây để chư
đạo hữu hiểu qua, tự đặt lấy cho mình một sứ mạng thế Thiên hành hóa ([6]) hay là một bậc vĩ nhân cho hậu thế trên
phương diện đạo lý và nhơn sanh thế đạo.([7])
Nhiên Đăng là gì nếu không phải là ngọn đèn lưu ly ([8]) sáng tỏ không ngừng không dứt từ cổ chí
kim, từ thượng thiên đến hạ địa, từ tam thập lục thiên, tam thiên thế giái, từ
thất thập nhị địa, tứ đại bộ châu, từ hàng giáo chủ đến hàng nhơn sanh tín hữu?
Nhiên Đăng có thể gọi là đèn Thái Cực. Chư
đạo hữu hãy nhìn lên chánh điện, ngọn đèn lưu ly Thái Cực ngày đêm, năm tháng,
giờ khắc nào cũng phải rực cháy luôn luôn.
Nhiên Đăng có thể gọi là ngôi Thái Cực,
hoặc đèn Thái Cực soi sáng, đem lại sự ấm áp cho vũ trụ trước khi phân định âm
dương và tạo thiên lập địa. Nhiên Đăng
có thể gọi là linh hồn của vũ trụ.
Con
người đã mang nhục thể,([9]) tứ
đại cấu hợp,([10])
đương nhiên phải chịu màn bao bọc của cõi hồng trần. Màn ấy cũng có thể gọi là
màn vô minh. Chính bức màn vô minh ấy đã che án ngọn Nhiên Đăng nơi nội tâm của
mỗi con người. Vì vô minh mà con người dễ sa ngã, dễ bị
quyến rũ, dễ đọa lạc, dễ gây tội lỗi trở thành nghiệp chướng oan khiên.([11])
Đối
với con người thì hai tiếng Nhiên Đăng có thể gọi là tâm đăng.([12]) Tâm
đăng luôn luôn bất diệt nơi trung tâm
điểm của mỗi con người.([13]) Người nào đại căn đại kiếp, ít nghiệp
chướng tiền khiên, sớm giác ngộ, lo tu thân lập hạnh, tạo âm chất, gầy dựng
phước đức, đem đạo giúp đời, thì bức màn vô minh ấy càng sớm mỏng lần.
Hễ
màn vô minh được mỏng, ngọn tâm đăng hiện lần lần ra. Hễ ngọn tâm đăng càng
hiện lần lần, sáng tỏ chừng nào thì con người ấy sẽ được và đang được trở thành
một người thuần hậu, thuần lương. Từ tướng đi cách đứng,
khi nói lúc làm, luôn luôn tác phong người ấy rất nghiêm chỉnh, phúc hậu, đoan
trang, dễ gây sự thiện cảm, kỉnh mến với tất cả mọi người chung quanh. Một lời
người ấy nói ra sẽ đem lại sự thành công nên việc, an ủi và hạnh phúc cho kẻ
khác.
Thế
nên người đời thường nói “Phật tức tâm, tâm tức Phật” mà không hiểu tâm là
gì, Phật là gì. Đó là tâm đăng hay là Nhiên Đăng đó, chư đạo hữu à! Người ta
chỉ nói một chiều thuận là “Phật tức tâm, tâm tức Phật” chớ không ai nói ma
quỷ tức tâm, tâm tức ma quỷ. Nếu có ai nêu được câu đó lên tức là đã đánh thức
được cơn mê của lớp người muội tánh.([14])
Tại
làm sao chỉ nói “Phật
tức tâm”? Nghĩa là ai ai cũng có Phật ở nơi tâm.
Thế mà tại sao trên thế gian này đã có lắm người có những ngôn ngữ, hành động
còn tệ hơn ma quỷ hoặc ác thú chốn rừng sâu? Có phải chăng ngọn tâm đăng đã bị
đắm chìm quá sâu nơi tâm khảm ([15]) của
lớp người ấy vì tham sân si dục đã cấu thành bức màn vô minh càng ngày càng dày
đặc, đã làm ngọn tâm đăng không một chỗ nào có thể rọi soi
ra được? Rồi tất cả những hành động của lớp người ấy hoàn toàn do tham sân si
dục và những vọng thức([16]) ngự
trị làm chủ, dìu dắt họ ư? Đó là nói về lãnh vực của người học đạo, tu thân,
hành đạo; còn phần sau đây nói về nhân sinh thế đạo.
Trong
nhân sinh thế đạo thì ý nghĩa của Nhiên Đăng là gì, hỡi chư đạo hữu?
Như
trên đã nói, Nhiên Đăng là ngọn đèn lưu ly soi sáng vũ trụ khi còn huyền bí,
hỗn độn sơ khai trước ngày tạo thiên lập địa. Nói rằng lúc đó cả vũ trụ bao la
tối tăm dày đặc, lạnh giá vô cùng; nhờ ngọn Nhiên Đăng rọi soi mà bầu vũ trụ
lúc bấy giờ được u u minh minh, nửa tối nửa sáng, bao trùm Hồng Quân Lão Tổ đang ngồi trầm ngâm trong tịch mịch.
Mãi đến khi phân định âm dương nhựt nguyệt rồi thì không còn ai để ý đến ngọn
Nhiên Đăng, nhưng ngọn Nhiên Đăng vẫn ngấm ngầm soi sáng và sưởi ấm muôn loài
vạn vật suốt cả ngày đêm hoặc từ các thượng từng không gian cho đến loài thủy
tộc, côn trùng vẫn nhờ ánh sáng và sự sưởi ấm đó giúp muôn loài vạn vật được
sanh hóa mãi mãi, trưởng dưỡng và bảo tồn.
Còn
Nhiên Đăng, ngọn đèn sáng của nhơn sinh thế đạo là gì?
(...)
Bần
Tăng muốn nói ánh sáng đó là Nhiên Đăng hay ngọn tâm đăng, hay khí thiêng anh
linh vẫn trường tồn vĩnh cửu của đất nước dân tộc. Tuy bao phen u tối, lắm lúc
đau buồn vì bức màn vô minh tham si dục của loài người đã che án ngọn tâm đăng
khí thiêng ấy, nhưng nó vẫn ngấm ngầm cháy mãi, chỉ chờ khi nào có người biết
vẹt bức màn vô minh ấy là có dịp cho ngọn tâm đăng khí thiêng bừng dậy, đánh
thức cơn mê cho mọi người cùng đem lại vinh quang cho đất nước.
(...)
Nói
trở lại thực tại, hiện giờ chư đạo hữu là con dân của đất nước này. Hãy đem đạo
lý tình thương, đem ngọn tâm đăng soi sáng cho mọi người và gia công hành đạo
giúp đời bằng cách khêu ngọn tâm đăng cho tất cả mọi người.
Bần Tăng
tạm mượn lời sau đây để kết thúc vấn đề này: Không tiệc vui nào mà chẳng tàn,
không màn hát nào mà chẳng vãn, không cơn mưa nào mà chẳng tạnh, không có đêm
trường nào mà chẳng sáng, và cũng không có cuộc loạn ly nào mà không trị.([17])
Vậy
là bực tín hữu hay hướng đạo ([18]) cũng
thế. Hãy chuẩn bị mọi điều kiện, mọi mặt cho ngọn tâm đăng soi rọi đêm trường
đang dày đặc cho mọi người sớm hưởng ánh sáng vinh quang, thanh bình an lạc
trong nếp sống đạo lý.
THI
Tâm
đăng soi sáng giúp cho mình
Tâm đạo trau
dồi được tuệ minh ([19])
Cầm đuốc rọi đường cho đại
chúng
Phổ truyền giáo lý độ nhơn
sinh.
(...)
Bần
Tăng chào chung tất cả chư đạo hữu lưỡng phái. Thăng.
([4]) Nhiên Đăng Cổ Phật là gì?: Đức Thiền Sư
không hỏi là ai? vì Ngài không nhằm
mục đích giảng về lai lịch, tiểu sử Đức Phật Nhiên Đăng. Ngài hỏi “là gì?” vì muốn nói tới ý nghĩa biểu tượng của hồng danh Nhiên
Đăng Cổ Phật.
([5]) nhiên đăng: 1/ Thắp đèn,
đốt đèn. 2/ Ám chỉ đèn Thái Cực, ánh sáng tâm linh bất hoại trong con người. 3/
Tên vị Phật xưa (thời Nhất Kỳ Phổ Độ). Ngài có trước Phật Thích Ca (thời Nhị Kỳ
Phổ Độ), hồng danh đầy đủ là Nhiên Ðăng Cổ Phật, cũng là Định Quang Phật.
([7]) nhơn sanh thế đạo: Ðạo ở đời của con
người; con đường mà phận làm người phải noi theo để sống đúng đạo lý hay lẽ
phải. Nhơn sanh thế đạo
cũng là nhân đạo (đạo làm người, đạo
người).
([10]) tứ đại cấu hợp: Bốn chất kết hợp tạo
thành. Thân xác con người do bốn chất căn bản tạo thành là đất (da thịt…), nước
(máu, các chất lỏng…), lửa (hơi ấm,
thân nhiệt), gió (hơi thở).
([11]) oan khiên: Tội lỗi gây ra kiếp này sẽ phải tiếp tục
gánh chịu hậu quả để đền trả thêm nữa trong kiếp sau.
([12]) tâm đăng: Đèn lòng; óc sáng suốt (minh
triết) của người dày công tu học, không bị tham dục, vô minh che mờ lương tri
(thiên lương).
([19]) tuệ minh: Sáng suốt, minh triết.
