Socrates
BA BÌNH LỌC
BA BÌNH LỌC
Rủi may dạ chẳng kiêng dè
Những điều xấu bạn, đem khoe ngạo cười
Gổ ganh lòng chẳng hổ ngươi
Trông mong xoi bói của người việc riêng.
Kinh
Cảm Ứng (Điều thứ Tư)
Lời đừng nói
ác hại ai
Nói lành nói
thiện miệt mài tu thân.
Kinh Pháp Cú (đoạn 232)
*
Nhà đại hiền triết Socrates (khoảng 469-399 trước Công Nguyên) chào đời
tại thành phố Athena (Hy Lạp), là một trong những người tạo nên nền tảng triết
học phương Tây. Trong số những danh ngôn của ông, thường được nhắc tới là: “Hãy tự biết mình.” Một câu khác nữa: “Tất cả những gì tôi biết là tôi chẳng biết
gì hết.”
Đây là chuyện tôi nghe:
Một hôm, có người tới gặp Socrates, hào
hứng khoe:
- Thầy có muốn biết những gì tôi mới
nghe thiên hạ nói về bạn thầy không?
Socrates chặn lại:
- Khoan đã! Trước khi thuật lại lời bá tánh nói về bạn tôi, tốt hơn cả có
lẽ ông nên đợi một chút để chúng ta lọc lại những gì ông muốn kể. Tôi có ba
bình lọc dùng vào việc này. Bình lọc thứ nhất tôi gọi là Chân Lý. Ông có tin chắc một trăm phần trăm rằng những điều ông
muốn kể tôi nghe hoàn toàn đúng sự thật không?
Người kia thoáng lưỡng lự rồi thú nhận:
- Ồ, không! Thật ra tôi chỉ nghe bà con đồn đãi mà thôi. Vả lại…
Socrates khoát tay:
- Được rồi. Như thế hiển nhiên ông chẳng hề biết chuyện đó đúng sai ra
sao. Nào, chúng ta hãy dùng thêm bình lọc thứ hai, tôi gọi là Thiện Hảo. Những điều ông muốn kể về bạn
tôi có chút gì tốt lành trong đó không?
Người kia ấp úng:
- Thì… thì … chắc thầy đoán được rồi. Chả hay ho gì đâu!
Socrates gật gù:
- Thế đấy! Tuy chẳng biết miệng mồm thế gian đúng hay sai, ông vẫn muốn
kể xấu về bạn tôi. Còn bình lọc cuối cùng, tôi gọi là Hữu Ích. Xin hỏi, những điều ông muốn kể về bạn tôi có chút chi ích
lợi cho tôi chăng?
Người kia sượng sùng, lắc đầu không nói.
Socrates kết thúc câu chuyện:
- Rõ rồi nhé! Bản thân ông không dám chắc những gì thiên hạ đơm đặt về
bạn tôi là đúng sự thật. Hơn nữa, ông chỉ thấy chúng chẳng những vô ích mà còn xấu
xa. Vậy thì cớ sao ông lại muốn đem những thứ rác rưởi ấy nhét vào tai tôi
chứ?!
Huệ Khải
18-6-2012
CGvDT số 1863, ngày
22-6-2012
► Quý đạo hữu gần xa muốn nhận các kinh sách do Chương Trình Chung Tay Ấn Tống Kinh Sách Đại Đạo xuất bản, được gởi biếu qua bưu điện, xin vui lòng gởi e-mail về: daidaovanuyen@gmail.com
Và xin quý đạo hữu hoan hỷ trả giúp cước phí cho bưu điện ngay khi nhận được sách biếu.
Ban Ấn Tống trân trọng cảm ơn quý
đạo hữu.
