55/4. CON CỌP TRONG TÂY DU KÝ / Hòa Điệu Liên Tôn

CON CỌP TRONG TÂY DU KÝ

Tây Du Ký nói nhiều về cọp

Tiểu thuyết Tây Du Ký của Ngô Thừa Ân (đời Minh, thế kỷ 16) dài một trăm hồi (hay chương), chép đầy những chuyện thú vật biến thành yêu quái, trong đó cọp là con vật xuất hiện nhiều hơn cả, được họ Ngô đưa vào tiểu thuyết ở tám hồi Mười Ba, Mười Bốn, Hai Mươi, Ba Mươi, Bốn Mươi Sáu, Sáu Mươi Mốt, Sáu Mươi Tư, và Chín Mươi Chín.

Hồi Chín Mươi Chín là lúc Quan Âm Bồ Tát tổng kết rằng trong mười mấy năm từ thành Trường An (Trung Quốc) đi sang Lôi Âm Tự (đất Phật) để thỉnh kinh, thầy Đường Tăng đã chịu tám mươi tai nạn. Trong số đó, nạn thứ năm là khi thầy vừa mới ra khỏi địa giới nhà Đường (Trung Quốc) thì bị cọp tấn công, và nạn thứ hai mươi ba là bị yêu quái hóa phép biến thầy thành cọp, nhốt trong cũi sắt.

Nạn thứ hai mươi ba được kể tỉ mỉ trong Hồi Ba Mươi. Sau khi đuổi Tề Thiên về núi Hoa Quả, Đường Tăng cùng Sa Tăng và Bát Giới tới nước Bảo Tượng. Vua có công chúa bị con yêu Huỳnh Bào bắt đem về động ép làm vợ. Đường Tăng sai Sa Tăng tới đánh yêu để cứu công chúa nhưng thất bại. Huỳnh Bào bèn trả thù. Hắn vào triều vu khống thầy trước mặt vua quan như sau: Có con cọp tu luyện hơn mười năm thành tinh. Gặp Ðường Tăng đi thỉnh kinh, nó ăn tươi nuốt sống rồi hóa phép biến ra Ðường Tăng, cướp lấy công văn, hộ chiếu của thầy mà lừa gạt nhà vua. Để chứng minh, y xin nửa chén nước, niệm thần chú, rồi hớp một ngụm phun vào người Ðường Tăng. Thầy liền biến thành con cọp gấm và bị nhốt vào cũi sắt.

Nạn thứ năm là việc Đường Tăng suýt bị cọp vồ sau khi vừa ra khỏi cửa ải chót của nhà Đường. May có thợ săn Lưu Bá Khâm kịp thời giết cọp cứu mạng.

Căn cứ theo trình tự diễn tiến trong Hồi Mười Ba, lẽ ra Ngô Thừa Ân nên tính đó là nạn thứ sáu, và nạn thứ sáu phải kể là nạn thứ năm.

Thật vậy, trước khi gặp Lưu Bá Khâm (cuối Hồi Mười Ba), Đường Tăng tới núi Song Xoa, bị sụp hầm của cọp tinh (Dần tướng quân). Hai kẻ tùy tùng bị lũ yêu làm thịt. Đường Tăng được Thái Bạch Kim Tinh cứu thoát. Việc này kể ở đầu Hồi Mười Ba.

Chuyện cọp rừng và cọp thành yêu quái tấn công Đường Tăng không chỉ có bao nhiêu đó.

Hồi Mười Bốn, thợ săn Lưu Bá Khâm hộ tống Đường Tăng tới núi Lưỡng Giới (nghĩa là ranh giới hai nước) rồi chia tay sau khi thầy cứu được Tề Thiên khỏi bị đè dưới núi Ngũ Hành (cũng là núi Lưỡng Giới). Vừa qua khỏi núi, hai thầy trò liền bị cọp đói tấn công.

Hồi Hai Mươi, tới núi Huỳnh Phong, mấy thầy trò Đường Tăng bị cọp từ trên chóp núi phóng xuống chụp (nạn thứ mười ba). Đây là cọp tinh, xưng là Tiền Lộ Hổ, vì nó là tướng tiên phong của chúa yêu Huỳnh Phong.

Hồi Bốn Mươi Sáu, tại nước Xa Trì, Đường Tăng bị yêu cọp lông vàng hóa làm đạo sĩ thách đấu khả năng ngồi lâu, bất động trên đỉnh năm mươi cái ghế xếp chồng lên nhau (nạn thứ ba mươi bốn). Yêu cọp này xưng là đại tiên Hổ Lực, cùng với hai đồng đảng là yêu nai (tự xưng đại tiên Lộc Lực) và yêu dê (tự xưng đại tiên Dương Lực) được vua nước Xa Trì phong làm ba vị quốc sư.

Tề Thiên hóa thành cọp

Trên đây là những tai nạn do cọp rừng và cọp thành tinh tấn công. Nhưng Tề Thiên với tài thiên biến vạn hóa của mình có hai lần dùng phép thuật biến hình thành cọp.

Lần thứ nhất (Hồi Sáu Mươi Mốt), Ngưu Ma Vương (con trâu) đấu phép với Tề Thiên. Y hóa ra con cheo, đứng ăn dưới chân núi. Tề Thiên liền hóa ra con cọp, nhảy tới vồ con cheo.

Lần thứ hai (Hồi Sáu Mươi Bốn), mấy thầy trò rời nước Tế Thoại, sáu mươi ông sãi bịn rịn cứ bám theo. Biết họ không đủ sức đi thỉnh kinh, Tề Thiên bèn nhổ một túm lông, niệm chú, ném vãi ra để hóa thành bầy cọp beo dọa cho các sãi bỏ chạy.

Phục hổ

Như tôi đã luận trong Giải Mã Truyện Tây Du, tiểu thuyết Tây Du Ký hàm chứa các ẩn ngữ về hành thiền, tu luyện theo đạo Lão. Con cọp xuất hiện nhiều trong Tây Du Ký gợi nhớ đến thuật ngữ phục hổ của các đạo sĩ. Hổ là cọp. Phục hổ là chế ngự cọp dữ.

Đạo Lão xem tinh khí thần là ba món vật báu của con người (tam bảo, tam bửu), nhờ đó mà con người tu luyện thành Tiên, trường sinh bất tử. Tinh là tinh trùng, liên quan tới thận, dâm dục. Người tu thiền (hành giả) phải tuyệt dục, giới dâm để bảo tinh (không cho xuất tinh ra). Dâm dục làm hao tinh, thân thể suy mòn. Giữ cho tinh vững bền, không lọt ra ngoài để nuôi dưỡng mạng sống, đạo Lão gọi đó là cố tinh dưỡng mạng. Dâm dục phá hoại công đức người tu nguy hiểm đứng vào hàng đầu, vì thế đạo Lão ví nó như cọp dữ.

Có chuyện kể rằng chú tiểu mồ côi được sư phụ nuôi trên núi cao hẻo lánh từ tấm bé. Khi đã lớn, lần đầu tiên được thầy dẫn xuống núi, chú thấy cái gì cũng lạ, nhất là các cô gái trẻ trung xinh xắn. Chú cứ lom lom nhìn theo bóng các cô. Sư phụ dọa: “Cọp đó con! Coi chừng nó ăn thịt!”

Trở về núi, suốt đêm chú trằn trọc, thở dài. Sư phụ hỏi lý do. Chú thành thật khai báo: “Con thấy mấy con cọp đó quá dễ thương. Con cũng muốn cho nó ăn thịt con, thầy ơi!”

Trở lại chuyện cọp. Theo quan niệm về ngũ hành của đạo Lão, nó thuộc hành kim. Kim sinh thủy, tương đồng với thủy của thận (nơi sinh ra tinh trùng). Kẻ ham sắc dục nhiều vì vậy phải tìm uống thuốc tráng dương bổ thận. Cho nên phục hổ ám chỉ việc người tu thiền phải chế ngự ham muốn sắc dục, giữ gìn tinh trong sạch (nguyên tinh) để luyện đạo.

Tổ sư Tử Dương (đạo Lão) dạy đệ tử có nói: “Thân chẳng động thì hổ gầm. Hổ gầm thì tinh ngưng. Nguyên tinh ngưng thì đủ để bảo toàn hình thể.”

Từ ý nghĩa của phục hổ sẽ hiểu vì sao nhiều tranh thiền vẽ một hành giả ngồi bên con cọp nằm ngủ ngoan hiền.

Tấm da cọp của Tề Thiên

Truyện Tây Du bằng tranh vẽ Tề Thiên quấn ngang thắt lưng tấm da cọp. Chuyện này chép trong Hồi Mười Bốn.

Như trên đã nói, Đường Tăng tới núi Lưỡng Giới cứu được Tề Thiên khỏi bị đè dưới núi. Vừa qua khỏi núi, hai thầy trò liền bị cọp đói tấn công. Tề Thiên vội móc thiết bảng giấu trong lỗ tai ra đánh chết cọp, lại nhổ một sợi lông, làm phép biến thành con dao phay lột da cọp, cắt làm hai tấm, cuốn một tấm cất, còn một tấm dùng làm quần, bứt gân cọp làm sợi dây lưng.

Đã quy y Phật, đi thỉnh kinh mà Tề Thiên còn muốn chơi hàng độc thời trang ư?

Thật ra đây là một hình ảnh mang tính ẩn ngữ. Tề Thiên còn có tên là Tôn Hành Giả. Hành giả là người tu thiền. Người tu thiền ngoài việc phục hổ còn phải giữ gìn bốn thời khắc tu luyện (hành thiền) trong ngày theo thứ tự là Mẹo, Ngọ, Dậu, Tý. Giờ Mẹo (Mão) từ 5 tới 7 giờ sáng.

Muốn thiền giờ Mẹo, hành giả phải dậy sớm hơn, lo vệ sinh cá nhân, tập thể dục, thường là đi bộ một tiếng đồng hồ (gọi là kinh hành). Như vậy, hành giả phải thức vào giờ Dần (từ 3 giờ sáng). Dần là cọp.

Sách xưa Trung Quốc có câu “Nhất nhật chi kế tại ư Dần” (Kế hoạch trong một ngày phải bắt đầu từ giờ Dần). Điều này chẳng những đúng với những người siêng năng việc đời mà còn rất đúng với nếp sống các hành giả tu thiền.

Đó là lý do Ngô Thừa Ân sắm quần da cọp cho Tề Thiên mặc suốt mười mấy năm hộ tống Đường Tăng đi qua đất Phật thỉnh kinh.

HUỆ KHẢI

29-01-2010

CGvDT số 182, tháng 02-2010

► Quý đạo hữu gần xa muốn nhận các kinh sách do Chương Trình Chung Tay Ấn Tống Kinh Sách Đại Đạo xuất bản, được gởi biếu qua bưu điện, xin vui lòng gởi e-mail về: daidaovanuyen@gmail.com
Và xin quý đạo hữu hoan hỷ trả giúp cước phí cho bưu điện ngay khi nhận được sách biếu.

Ban Ấn Tống trân trọng cảm ơn quý đạo hữu.