ÁNH
SÁNG VÀ BÓNG TỐI
Nếu thiên hạ có đạo lý
Luận
Ngữ 18:6
Người khỏe mạnh không cần thầy thuốc,
người đau ốm mới cần.
(…) Ta không đến để kêu
gọi người công chính,
mà để kêu gọi người tội
lỗi.
Matthêu 9:12-13
Các con ơi!
Nếu thế gian này là cõi toàn thiện
thì Thầy không đến đây mở
Đạo làm gì.
Các con thử nghĩ: Nếu nhơn
sanh không bị
thiên tai hạn hán, bão lụt
chiến tranh tàn phá, hỏa hoạn thiêu đốt, thì họ đâu cần chi tới đoàn người cứu
trợ ủy lạo. Nếu nhơn sanh không đau ốm bịnh tật
thì họ đâu cần gì đến đoàn
bác sĩ lương y.
Nếu nhơn sanh học giỏi,
văn hay chữ tốt thì họ
đâu cần gì đến đoàn người
giáo dục mở lớp khai trường.
Nếu nhơn sanh thuần chơn
đạo đức, không đi
trong hố sâu tội lỗi, khổ
sở tinh thần thì họ đâu cần gì đến đoàn người hướng đạo đem giáo lý đến cho họ.([2])
Đức Ngọc
Hoàng Thượng Đế
*
Đây là chuyện tôi nghe:
Một tối nọ, trước khi bắt đầu khóa tu thiền định kỳ hàng năm, đạo sư cho
vời hết môn đệ vào chánh điện để ngài ôn tập giáo pháp.
Làm lễ trước bàn thờ xong, các học trò đều nhẹ nhàng ngồi xuống ngay các
gối vừa dùng để quỳ lạy. Họ ngồi xếp bằng, hai bàn tay thu vào lòng, cùng hướng
mắt về đạo sư. Lúc này ngài cũng đã ngồi xuống, xoay lưng về bàn thờ, đối diện
với họ.
Mọi người an vị đâu vào đấy, đạo sư chưa kịp mở lời thì đột ngột cả chánh
điện sụp tối đen, chỉ còn leo lét mấy đốm nhang nhỏ xíu cháy đỏ trên bàn thờ.
Cúp điện!
Không lâu sau, một ngọn nến lớn được thắp lên, và đem đặt trên cái đôn
sành thấp, bày ở khoảng trống hẹp giữa đạo sư và các đệ tử.
Trong bóng tối đen phủ trùm, ánh nến hắt sáng lên gương mặt thầy và trò,
tuy chỉ được một phần giới hạn nhưng có vẻ ấm cúng và hơi lãng mạn. Đạo sư còn
đang ngắm ngọn lửa đẹp, chưa nói gì, thì cả chánh điện bỗng sáng bừng lên. “Có
điện rồi!” Ai đó reo lên khe khẽ. Lúc này ánh nến hóa ra lu mờ như tự thấy mình
thừa thãi.
Ngọn nến và cái đôn sành mau chóng được dẹp đi. Chờ một chút cho không
khí đủ tĩnh lặng trở lại, đạo sư hỏi:
- Này các con! Ánh nến lúc đang cúp điện và ánh nến khi có điện trở lại
các con thấy thế nào?
Câu hỏi dễ quá nhưng biết đâu lại hàm chứa một công án thiền. Nghĩ thế
nên các môn đệ dè dặt, cố ý đùn đẩy cho trưởng tràng gánh trách nhiệm trả lời.
Biết phận mình không thể né tránh, trưởng tràng đáp:
- Thưa thầy, khi đang cúp điện nó tỏa sáng và đẹp. Vừa có điện trở lại,
nó liền mờ lu.
Đạo sư gật đầu, mỉm cười hỏi nữa:
- Con nói đúng. Vậy các con có nghiệm ra điều chi lý thú chăng?
Thôi rồi, đúng là thầy lại “gài” công án thiền rồi! Các môn đệ lẳng lặng
nhìn nhau dọ ý. Đột ngột, một anh “xăm mình” nói đại:
- Thưa thầy, con nghĩ là nến chỉ dùng khi cúp điện.
Nghe vậy, các học trò đang căng thẳng nghĩ cách đối phó với công án của
thầy bèn cười rộ lên. Họ nghĩ thế nào thầy cũng quở cho mà xem. Nào ngờ, đạo sư
cười tươi và nói:
- Đúng rồi, tuy nhiên con chưa nói được hết lý sâu xa. Cũng cùng một ngọn
nến, vậy mà trong bóng tối thì sáng nhưng ra ánh sáng thì lu mờ hẳn đi. Tức là
nó chỉ có tác dụng trong bóng tối. Các con nhớ chứ? Khi giảng đạo trên núi, Đức
Giêsu dạy các Thánh tông đồ thế này: “Chính
anh em là ánh sáng cho trần gian.” ([3]) Mai kia, sau khi được thầy cho phép
rời đạo viện để mang kết quả tu học trở vào cuộc đời gian nguy bất trắc, thì
mỗi con cũng sẽ là một ngọn nến đấy thôi. Các con hãy luôn ghi nhớ rằng ánh
sáng các con chỉ phát huy tác dụng hay chức năng của nó giữa bóng tối âm u là
cuộc đời đảo điên tội lỗi. Ngọn đuốc thiêng chánh pháp chỉ cần thiết khi cần
dắt lối dẫn đường cho những người còn lần mò trong đêm đen tăm tối. Những năm
tháng đang còn an trú trong đạo viện, các con hãy hết sức chuyên cần tu tập ngõ
hầu đến ngày tiễn con rời khỏi mái ấm thân thương này, thầy có thể yên tâm rằng
ánh sáng của mỗi con sẽ tỏa bừng rực rỡ trong mọi ngõ ngách tăm tối của cuộc
đời.
18-3-2013
HUỆ
KHẢI
CGvDT
số 1899, ngày 22-3-2013
