MẸ TERESA Ở ÚC
Ngày xưa, khi chuyển ngữ kinh Phật
từ tiếng Phạn (Sanskrit) các cao tăng Trung Hoa đã dịch kalyānamitra là thiện tri
thức. Về sau, các học giả Anh Mỹ thường dịch thuật ngữ này là good friend (bạn hiền), hay spiritual friend (bạn tâm linh).
Hiểu giản dị, thiện tri thức là
người bạn đạo (đạo hữu) đủ đầy đức hạnh, thông hiểu giáo lý, tu tập nghiêm cẩn.
Do đó, khi gần gũi bậc thiện tri thức, ta có thể nhờ người ấy trợ giúp để tiến
bộ trên đường tu học.
Nhà Nho khuyên nên gần gũi người
quân tử, vì mình cũng được thơm lây như gần hoa lan, hoa huệ.
Trong Cựu Ước có câu này: “Ði với
người khôn, ắt sẽ nên khôn…” (Châm
Ngôn 13:20)
Tục ngữ Việt Nam
Kinh Pháp Hoa (phẩm Diệu Trang Vương Bổn Sự) chép lời Đức Phật Tổ dạy rằng phải có duyên rất lành
mới gặp được thiện tri thức, vì nhờ đó ta sẽ được thiện tri thức giáo
hóa.
Do đó, người học đạo
luôn luôn trân trọng thiện tri thức.
Tuy nhiên, trong cuộc đời vàng thau lẫn lộn, không tránh khỏi
một số thiện tri thức giả hiệu, chỉ có lớp vỏ bên ngoài. Ai thiếu sâu sắc, dễ
tin lầm vào tài nghệ phô trương, kỹ xảo biểu diễn của họ thì ắt sập bẫy. Để
cảnh giác, người Anh khuyên: “Mọi thứ lấp
lánh đều không phải là vàng.” ([1])
Trái lại, không dễ nhận
biết được ngay các thiện tri thức chân chánh nếu ta chỉ biết hời hợt đánh giá
các vị qua bề ngoài. Đức Lão Tử bảo thánh nhân bề ngoài mặc áo vải thô mặc dù
trong lòng chứa đầy châu ngọc.([2]) Người đời cố làm cho mình tỏa sáng, trái lại Đức Lão Tử lại mang dáng
vẻ mờ mịt, ngu xuẩn, thô kệch.([3])
Nói khác đi, nếu thiện tri thức giả hiệu thích thú tìm kiếm
cơ hội để tự đánh bóng bản thân, thì trái lại các bậc chân tu, hiền thánh luôn tự
che giấu mình. Thừa tư cách để khuyên dạy người khác nhưng hầu như các ngài không
muốn “lên lớp” ai.
Đây là chuyện tôi nghe:
Trong quãng thời gian dài một phần tư thế kỷ (1960-1985), Mẹ
Teresa có bốn lần qua Úc. Không rõ vào dịp nào, khi Mẹ đến Úc, Dòng Tu Phanxicô
cử một thầy trẻ tuổi mới nhập Dòng đi theo Mẹ để làm người hướng dẫn, đồng thời
còn là chân chạy các chuyện lặt vặt trong suốt thời gian Mẹ lưu trú nước này.
Thầy ấy rất háo hức trước viễn cảnh được gần gũi bên Mẹ, sẽ
được hỏi han nhiều điều bổ ích từ bậc chân tu mà từ lâu thầy đã nghe danh và rất
ngưỡng mộ.
Trái ngược với lòng mơ ước, suốt những ngày đi theo Mẹ, thầy
không khỏi phiền muộn vì lúc nào cũng có rất nhiều người đến gặp Mẹ. Thành thử,
tuy hầu như thường ở gần một bên mà chả có dịp nào thuận tiện để thầy đủ thời
gian trò chuyện với Mẹ!
Cuối cùng, chuyến đi của Mẹ kết thúc. Theo lịch trình, Mẹ sẽ
bay tới Tân Guinea
Tuyệt vọng, thầy hỏi Mẹ:
- Nếu con mua vé bay tới Tân Guinea
Mẹ nhìn thầy, hỏi lại:
- Sao? Thầy có đủ tiền mua vé bay tới Tân Guinea
- Thưa phải ạ.
- Ồ! Vậy thì đem khoản tiền ấy tặng cho người nghèo đi. Từ
việc làm ấy thầy sẽ học hỏi được nhiều hơn bất cứ điều gì tôi có thể nói với thầy.
17-9-2012
HUỆ KHẢI
